Kumaşçılık Sanatı

Türk kumaşçılık sanatı, binlerce yıllık zengin bir geçmişe sahip olan ve renkli dokumalarıyla öne çıkan önemli bir el sanatıdır. Türk kültürünü ve tarihini yansıtan bu sanat, geleneksel desenlerle işlenmiş kumaşlarıyla estetik bir zenginlik sunar. Kumaşçılık sanatı, kültürümüzün renkleri dokuma mirasıdır.

​

Türk kumaşçılık sanatının kökenleri, Orta Asya'daki Türk boylarına kadar uzanır. Orta Asya’da konar-göçer bir yaşam süren Orta Asya Türkleri, çoğunlukla yün ve pamuk gibi doğal malzemeleri kullanarak dokuma sanatında ustalaşmışlardır. Az evvel belirttiğimiz gibi Orta Asya’daki Türklerin kumaş sanatında kendilerini geliştirdikleri ve Büyük Selçukluların da onları izledikleri bilinir. Fakat kumaş ürünlerinin zamanın yıpratıcı etkilerine diğer malzemeler kadar karşı koyamamaları nedeniyle bahsi geçen dönemlerden günümüze ulaşabilme kudretini göstermiş ürün ve eser sayısı neredeyse yok denecek kadar azdır. Eldeki kumaş örnekleri de devrin süsleme anlayışı doğrultusunda geometrik motiflerle bezenmiştir. Anadolu Selçuklu devrinde kumaş sanatı, yün ve pamuktan ziyade ünlü ipek dokumalarla devam etmiştir.

​

Bu sanatın gerçekleştirilmesi sürecinde kumaşın en sağlıklı şekilde üretilmesi için pamuk, yün, ipek ve keten kullanılmaktadır. Pamuk, Türk kumaşçılığında en yaygın olarak kullanılan malzemedir. Pamuklu kumaşlar oldukça hafif ve havadar kumaşlardır. Yün kumaşlar ise yine tıpkı pamuk kumaşlar gibi en çok tercih edilenler arasında yer almaktadır. Ancak yün kumaş pamuk kumaştan farklı olarak daha çok kalın kıyafetlerin, kilimlerin ve halıların dokunulmasında kullanılır. İpek kumaşlar en zarif kumaşlardandır. İpekler oldukça parlak, hafif ve yumuşaktır. İpek kumaşlar, kumaşın rüyası gibi bile değerlendirilebilmektedir. Keten kumaşlar ise dayanıklı olduğu kadar hafif kumaşlardır. Bu pratikliği sebebi ile keten kumaş Türk kumaşçılığında sık sık tercih edilen bir seçenek olmuştur.

​

Kumaşın renklerle buluşmasını sağlamak amacıyla sanatçıların kullandığı temel teknikler bulunmaktadır. İpliklerin çapraz bir halde birbirine geçirildiği dokuma, ipliğin dokumadan önce boyalarla desenlendiği ikat ve kumaşa renklerle zerafet katılan kumaş boyama bu tekniklerdendir.