Minyatür Sanatı

Geleneksel Türk minyatür sanatı; perspektiften uzak, kendine has özellikleri olan bir sanatımızdır.Türk kültür ve tarihinde derin izler bırakan bu sanat, minyatür resimleme ve süsleme konusunda eşsiz bir geleneğin temsilcisidir. Dilimize Fransızca miniature isminden geçen Minyatür kelimesi Kubbealtı Lugatı’na göre 1) Matbaanın îcâdından önce daha çok el yazması kitapları, sonradan madalyon, kutu vb. eşyâları ışık, gölge ve derinliği dikkate almadan renkli ve küçük resimlerle süsleme sanatı, 2) Bu tarzda yapılan ve ince bir sanat eseri olan küçük, renkli resim manalarına gelmektedir.

Minyatür terimi, genel anlamıyla çok ince işlenmiş küçük boyutlu resimler ve bu türdeki resim sanatları için kullanılmaktadır. Minyatür sanatının Osmanlı kültürü ile özdeşleşmiş biçimi yani geleneksel Türk minyatür sanatı daha çok saray hayatı ile ilgilidir. Osmanlı minyatürü sayesinde önemli olay ve anların estetik bağlamda birer kaydı tutulabilmiştir. Padişahlara ulaşan bu sanat dalı aracılığıyla günümüze  Osmanlı saray adabı hakkında çıkarım yapabilmemizi sağlayan birçok eser ulaşmıştır. 

 

Minyatür eserleri yaygın olarak, el yazması kitaplardaki metni görselleştiren eserlerdir. Bu bağlamda eserlere bir hayat ve canlılık kattıkları söylenebilir.İşlenen temanın barındırdığı olayları görselleştirmek için olayı resme figürler halinde aktarmak, figürler birbirini kapamayacak şekilde figürlerin kompozisyonunu planlamak ve perspektife bağlı kalmayıp minyatürün ona has perspektiften uzak biçiminin kurallarına uymak şarttır. 

 

İslam sanatında önemli bir yeri olan minyatüre “tasvir”, minyatür sanatçısına ise “musavvir” veya “nakkaş” adı verilmiştir. Bu nakkaşlar ise eserlerini ortaya koyarken temel bazı tekniklerden yararlanmışlardır.

 

• Derinlik algısı minyatürün içkin yapısına terstir. Bu sebeple derinlik algısına dair unsurlar kullanılmaz.

• Işık gölge oyunlarından mümkün olduğunca uzak durmaya çalışılır.

• Canlı renkler ise minyatürün mihenk taşlarındandır. Minyatür eserlerinde oldukça sık bir şekilde canlı renklere, altın yaldızlara ve gümüş parıltılara yer verilerek minyatüre can suyu katılmıştır.